ဣတၳိယ ဟူေသာ မိန္းမတို႔တြင္-
(၁) ပဒုမိနီ
(၂) စိၾတနီ (စိတၱရနီ)
(၃) သခၤရနီ
(၄) ဟတၳိနီ ဟူ၍ အမ်ိဳးေလးပါးရွိေလသည္။
ပဒုမိနီ မိန္းမမ်ိဳး
ပဒုမိနီ မိန္းမမ်ိဳးသည္ မိန္းမတို႔၏အမ်ိဳး(၄) ပါး၌ အျမတ္ဆံုးျဖစ္၏။
အၾကင္မိန္းမတို႔သည္ လစဥ္မျပတ္ ရတုဟူေသာ ပန္းသည္ ေပၚေပါက္လာရာသည္ ဟု ဆိုေသာ္လည္း
ထိုမိန္းမ်ိဳးတုိ႔သည္ အမ်ိဳး(၄)ပါးကိုလုိက္လွ်က္ မိမိတို႔၏ ပြင့္ေသာရက္ေရာက္လွ်င္ ပန္းဟူသည္ပြင့္ရျခင္း၊
ရပ္စဲေသာရက္ကိုေရာက္လွ်င္ ရပ္စဲရျခင္း၊ ဤကဲ့သို႔ေသာ လစဥ္လတိုင္းျဖစ္ေပၚရသည္ကို
“ မာတုဂါေမာ ဥတုနိ ေဟာတိ ” ပါဌ္ႏွင့္အညီ မိန္းမတို႔ သီးသီးသာျဖစ္ေသာ သဘာ၀အေလွ်ာက္ျဖစ္ေပၚရပါသည္။
ထိုသို႔ပြင့္လန္းေသာပန္းတို႔တြင္ ပဒုမိနီ ဟူေသာ မိန္းမမ်ိဳးတို႔သည္ “ ပဒုမိနီ အႏၶမလံ သိယံ ” ဟုဆိုေသာေၾကာင့္ လျပည့္ေက်ာ္ (၈) ရက္ေန႔ကို အစျပဳလွ်က္ လကြယ္ေန႔ တိုင္ေအာင္အတြင္း၌ တစ္ေန႔ေန႔ေသာရက္တြင္ ဥတုပန္းသည္ ပြင့္ေလသည္။ “ ပဒုမိနီ မဓုႆပါန ” အဆိုအရ သုကၠံ ဟူေသာ သုက္ရည္ တို႔သည္ကား ပ်ားရည္အဆင္းရွိကုန္၏။ အနံကား ၾကာညိဳပန္း အနံ႔ ကဲ့သို႔ ရွိ၏။ အရသာသည္ ခ်ိဳ၏။ အသားအရည္အားျဖင့္ ျဖဴ၏ ၊ ၀င္းပ စိုေျပ၏။ သြားလာျခင္းတို႔သည္ စကၠ၀က္ငွက္ တို႔၏သြားလာျခင္းမ်ိဳး (သို႔မဟုတ္) ျခေသၤ့မင္း၏ သြားလာျခင္းမ်ိဳးတည္း။ ပဒုမိနီ မိန္းမ်ိဳးတို႔သည္ ၾကည့္ျခင္း၌ ဆင္ကဲ့သို႔ၾကည့္ရႈတတ္၏ ။ (ေ၀့၀ိုက္ၾကည့္ျခင္းမ်ိဳးကို ဆိုလိုပါသည္)။
ေကာင္းစြာၿမဲေသာ၊ ျပည့္တင္းေသာ ပါးျပင္ရွိ၏၊ ထိုပါးျပင္သည္လည္း လဆန္း(၁၀)ရက္ေန႕တြင္ပြင့္
ေသာၾကာကဲ့သို႕လည္းေကာင္းတင့္တယ္၏၊။မိန္းမတို႕ ၾကင္အင္လကၡဏာႏွင့္ တင့္တယ္၏၊
ေရႊဖ်င္းအိုးပမာ မတိုမရွည္ ျပည့္ၿဖိဳးေမာက္တက္ေသာ သားျမတ္အစံုလည္းရွိ၏၊
ထိုသားျမတ္အစံုသည္ ေျပလည္းေျပျပစ္၏၊ ႏွစ္သက္ဖြယ္ တင္းမာေသာ သားျမတ္အစံုလည္းျဖစ္၏။
အဂၤါဇာတ္ကား ၾကာရြက္သ႑ာန္ရွိ၏။ ဆင္ဦးကင္းကဲ့သို႔ ရွိမူကား ဥတၱမ(အျမတ္) သာတည္း။ ပဒုမိနီမိန္းမ်ိဳးတို႔၏ အဂၤါဇာတ္အေစာက္ကား လက္ (၆) သစ္ ရွိ၏။ အ၀န္းကား တစ္ဆယ့္ႏွစ္သစ္ရွိကုန္၏။
တစ္ညည့္လွ်င္ ငါးၾကိမ္သာ အလိုရွိကုန္၏။ ပဒုမိနီမိန္းမမ်ိဳး၏လည္၌ ခရုသင္းကဲ့သို႔ အေရးရွိ၍ ေျပျပစ္ေသာအဆင္းရွိ၏။ ကရ၀ိတ္ငွက္ကဲ့သို႔ အသံသာယာ၏။ ေျပျပစ္ေခ်ာေမာေသာ စကားကိုသာ ဆိုတတ္၏။ အဆန္းတၾကယ္စီစဥ္တတ္၏။ လင္၏ က်င့္၀တ္၊ အသေရကို ေဆာင္ေပးတတ္၏။ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာ၊ ေက်းဇူးတို႔ကို တိုးပြားေစတတ္ပါသည္။
ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါဦးမည္။